‘Ja’ zeggen tegen het leven, is dat niet waar we eigenlijk naar op zoek zijn?
Een grote ‘ja’ tegen het leven
We hebben ons een toekomstig moment voorgesteld. Een toekomstige ervaring, waar we blij van worden, ons helemaal thuis voelen, waar we rust hebben, ons verbonden voelen, gezien.. Kortom: waar we volledig onszelf en levendig voelen.
En daar doen we ook van alles voor. We werken er naar toe, naar die ervaring. Dáár willen we zijn. Waar we nú zijn, voelen we ons minder verbonden, minder thuis, minder gezien. Het lijkt moeilijker waar we nu zitten, dus we willen toe naar die andere, prettigere ervaring.
Hand in hand
Maar een verlangen naar de ‘ja’ tegen het leven, gaat hand in hand met een bestaande ‘nee’ tegen het leven. Met het verlangen naar de ‘ja’ tegen het leven zeggen we eigenlijk: ‘nee, ik wil niet hier zijn. Deze ervaring hier is niet fijn, ik wil dáár zijn, ik wil bij de ‘ja’ zijn, ik wil naar de ‘ja’ toe.
En door ‘nee’ te zeggen tegen de ervaring van waar we nú zijn, denken we later bij de ‘ja’ uit te komen. Echter, áls we al bij de ‘ja-situatie’ zouden kúnnen komen, zullen we waarschijnlijk ook daar een ‘nee’ tegenkomen. Want als er in het hier-en-nu weerstand is, als het leven nú wordt weggeduwd, gedachten en gevoelens nú worden weggeduwd, ervaringen nú worden weggeduwd, dan zal de toekomstige ervaring, waar we op zoek naar zijn, het húidige moment worden, en dan zullen we ons er nog steeds tegen verzetten..
Dat is waarom we nooit het gevoel hebben dat we daar, bij die ‘ja’ tegen het leven, aankomen: omdat we ‘nee’ zeggen tegen ervaringen die we nú hebben.
We dragen de ‘nee’ met onze mee
Het is een uitputtende worsteling, het streven om je ánders te voelen dan hoe het zich aandient. Niet wetend ook wat we daar nou voor moeten doen, zoekend naar antwoorden. Omdat ons zo vaak is gezegd, dat we antwoorden moeten hebben. En omdat ons zo vaak is gezegd dat onzekerheid een probleem is. En dat twijfelen een probleem is. En niet-weten een probleem is en bang zijn voor iets een probleem is. En verdrietig zijn een probleem is.
Er zijn veel goedbedoelende mensen die ons dat willen doen geloven. Er zijn genoeg boeken die ons willen leren hoe we boven onze gevoelens kunnen gaan staan. Ze kunnen blokkeren met onze gedachten of ze om kunnen toveren, door positieve mantra’s te zeggen. In veel populaire psychologische boeken, in tijdschriften en zelfs op televisie wordt ons vooral voorgehouden om positief te denken. Maar als het zo simpel was, dan zouden we allemaal allang geheeld en dolgelukkig zijn.
Controle
Die gevoels-controle is simpelweg niet natuurlijk. Het beoordelen, onderdrukken, wegwerken en ontkennen van gevoelens die zich aandienen is niet natuurlijk, omdat het niet overeenkomt met wie we zijn. Wie we écht zijn, splitst zich niet op die manier. Een mens komt met een ondeelbaar pallet aan positieve en negatieve gevoelens: het verdriet dat je voelt als je iets of iemand bent kwijtgeraakt, de boosheid die je voelt als je onrecht is aangedaan, de blijdschap die je voelt na een goede prestatie en de liefde die je voelt als je je verbonden voelt. En alles wat hiertussen zit.
Ik hoorde wel eens de toepasselijke vergelijking met de oceaan. De oceaan zegt ook niet: ‘slechts de helft van mijn golven is toegestaan, alleen de positieve golven. De negatieve golven moeten verdwijnen. Er is niet genoeg ruimte voor beide golven, er is slechts genoeg ruimte in mij voor de helft van mijn golven, alleen de positieve’. Ook de oceaan komt met een ondeelbaar pakket aan golven.
Dus, dit gaat over ‘ja’ zeggen tegen de huidige ervaring, waar in je leven je ook bent, hoe je er ook voor staat. Hoe onaangenaam deze ervaring ook voor je is, je twijfels of frustratie of angst of verlangen naar iets anders. Maak van die gevoelens niet de vijand.
Het is niet een betere ervaring, of een fijner gevoel waar we naar verlangen. Daarin zit de uitputtende worsteling. Waar we naar verlangen is de acceptatie, omarming van waar we nu zijn. We verlangen ernaar om in diepgaand contact te zijn met waar we zijn, om de volle ervaring van het leven weer te proeven.
Als je je verslagen voelt en ellendig, doe dan niet alsof je spiritueel superieur bent. Ga gewoon zitten en je mag huilen. Je mag je ellendig voelen. Ontken zelfs het lijden niet. Anders bedrieg je jezelf. Geef het ook tijd: een week, een maand of hoe lang het ook nodig heeft. En geef jezelf in die periode gewoon over aan het lijden. Dit hoort bij het leven. Daar is niks mis mee.